Η χρήση του διαδικτύου από τους Έλληνες

Το Παρατηρητήριο για την ΚτΠ, αναλύει και συνοψίζει τα κυριότερα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας για τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στα νοικοκυριά και τον πληθυσμό για το 2010, όπως ανακοινώθηκαν από τη Eurostat.
• Δυναμικότεροι χρήστες του διαδικτύου αναδεικνύονται οι άνδρες, οι νέοι ηλικίας 16-24 ετών, τα άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου και οι κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων.
• Η ηλικία παραμένει σημαντικός προσδιοριστικός παράγοντας της διείσδυσης του διαδικτύου.
• Οι άνδρες συνεχίζουν να έχουν το προβάδισμα στη χρήση των νέων τεχνολογιών. Σταθερή η απόκλιση σε σχέση με την ΕΕ και για τα δύο φύλα.
• Η Αττική εμφανίζει τα μεγαλύτερα ποσοστά διείσδυσης, ενώ η Κεντρική Ελλάδα τους υψηλότερους δείκτες ανάπτυξης
Το παρακάτω σχήμα συνοψίζει τα ποσοστά διείσδυσης του διαδικτύου στον πληθυσμό με βάση βασικά δημογραφικά στοιχεία.
Ως προς την κατοχή και χρήση συσκευών πληροφορικής και επικοινωνίας εξάγονται τα εξής συμπεράσματα:
• Η σταθερή τηλεφωνία παρουσιάζει σταθεροποιητική τάση περί το 85%, ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι την τελευταία 5ετία αντιστράφηκε σχέση κινητής – σταθερής, με την κινητή να παίρνει προβάδισμα έναντι της σταθερής που εμφάνισε πτώση σε σχέση με την πενταετία 2000-2005.
• Η κινητή τηλεφωνία έχει φτάσει από τα προηγούμενα κιόλας έτη σε επίπεδα κορεσμού, καθώς το 95% των Ελλήνων 16-74 ετών είναι κάτοχοι κινητού τηλεφώνου. Η σημαντική πτώση το 2010 στις ονομαστικές συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας οφείλεται στη δυσμενή οικονομική συγκυρία αλλά και στη διαδικασία ταυτοποίησης συνδρομητών καρτοκινητών, ενώ δεν αναμένεται περαιτέρω πτώση.
• Το διαδίκτυο μπαίνει σε ολοένα και περισσότερα σπίτια χρόνο με το χρόνο, έχοντας πλέον καλύψει σχεδόν το ήμισυ του συνόλου. Έτσι, το 46% των ελληνικών νοικοκυριών διέθετε το 2010 σύνδεση στο διαδίκτυο, ενώ αν εστιάσουμε σε ευρυζωνικές συνδέσεις αποκλειστικά, το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται στο 41%.
Πρόσβαση και χρήση του διαδικτύου
Το 2010, 1 στους 2 Έλληνες δήλωσε ότι χρησιμοποίησε Η/Υ και ένα 44% ότι έκανε χρήση του διαδικτύου. Επίσης, πολύ σημαντικό και το ποσοστό όσων χρησιμοποίησαν υπηρεσίες 3ης γενιάς (3G) μέσω των δικτύων κινητής τηλεφωνίας (25%).
4 στους 10 Έλληνες συνδέονται σε -τουλάχιστον- εβδομαδιαία βάση στο διαδίκτυο, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 7,9% σε σχέση με το 2009 και του 24% σε σχέση με το 2008. Ωστόσο, η απόσταση από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο παραμένει σταθερή και είναι της τάξης των 20-25 ποσοστιαίων μονάδων.
Η ηλικία παραμένει σημαντικός παράγοντας της διείσδυσης του διαδικτύου στον πληθυσμό, καθώς οι αντίστοιχοι δείκτες μειώνονται ευθέως ανάλογα με την αύξηση της ηλικίας των ατόμων.
Από τα νοικοκυριά που δεν έχουν σύνδεση, η πλειοψηφία προβάλλει ως κυριότερο λόγο την έλλειψη ενδιαφέροντος για τις πληροφορίες του διαδικτύου (34%) και την έλλειψη δεξιοτήτων χρήσης (33%). Στον αντίποδα, πολύ μικρό ποσοστό εκφράζει ανησυχία για την ασφάλεια και χρήση προσωπικών δεδομένων (2%). Ως προς τον τόπο πρόσβασης στο διαδίκτυο, η πλειοψηφία προτιμά το σπίτι (86,2%) και ακολουθεί ο χώρος εργασίας με 36,9%.
Λόγοι πρόσβασης στο διαδίκτυο
Ο «χάρτης δραστηριοτήτων» του μέσου χρήστη Ιντερνετ παραμένει σχετικά σταθερός τα τελευταία χρόνια, με τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση να παρατηρείται στην ηλεκτρονική ενημέρωση σχετικά με θέματα υγείας (από 27% στο 50%), καθώς και την ανάγνωση ηλεκτρονικών περιοδικών και εφημερίδων (από 49% στο 57%).
Στο σύνολο των δραστηριοτήτων, πρώτες έρχονται όσες σχετίζονται με την επικοινωνία και την αναζήτηση πληροφοριών. 4 στους 10 χρήστες επιλέγουν το διαδίκτυο για δουν τηλεοπτικές εκπομπές ή να ακούσουν ραδιόφωνο, αλλά και για να κατεβάσουν μουσική, ταινίες και παιχνίδια.
3 στους 10 χρήστες κάνουν χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, 2 στους 10 ηλεκτρονικές αγορές, ενώ σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα βρίσκεται η χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής τραπεζικής και πώλησης προϊόντων/ υπηρεσιών μέσω διαδικτύου (13% και 1% αντίστοιχα).
Αξιοσημείωτη είναι η απήχηση των κοινωνικών δικτύων (social media), που σηματοδότησαν την εποχή του web 2.0, με πιο γνωστές τις YouTube, Facebook, Twitter, Hi5, MySpace, κλπ. Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών , το ποσοστό των Ελλήνων που χρησιμοποιεί τα social media διαμορφώθηκε στο 36% το 4ο τρίμηνο του 2010, έναντι μόλις 14% το 1ο τρίμηνο του 2009 (αύξηση 157%) και 2% το 1ο τρίμηνο του 2008 (αύξηση 1550%).
Η Περιφερειακή διάσταση
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η Αττική συγκεντρώνει το υψηλότερο ποσοστό νοικοκυριών με σύνδεση στο διαδίκτυο (57%), ενώ η Βόρεια και η Κεντρική Ελλάδα τα χαμηλότερα (37% και 38% αντίστοιχα). Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου και η Κρήτη παρουσιάζουν καλύτερες, συγκριτικά, επιδόσεις και πλησιάζουν περισσότερο τους δείκτες της Αττικής.
Την τριετία 2008-2010 η Κεντρική Ελλάδα παρουσίασε τους υψηλότερους ρυθμούς αύξησης στα διασυνδεδεμένα νοικοκυριά (↑100%), τα νοικοκυριά με ευρυζωνική πρόσβαση (↑162%) και τους τακτικούς χρήστες του διαδικτύου (↑50%). Στον αντίποδα, τους χαμηλότερους ρυθμούς αύξησης παρουσίασε η Αττική (κατ’ αντιστοιχία 27%, 50% και 11%). Η επιτάχυνση της περιφέρειας οφείλεται στην καθυστέρηση απορρόφησης των νέων τεχνολογιών έναντι της πρωτεύουσας αλλά και στις επενδύσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια για την ψηφιακή σύγκλιση.
Η ψηφιακή μάχη των φύλων και ο παράγοντας της ηλικίας
Τόσο στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών όσο και στη χρήση του διαδικτύου, οι επιδόσεις των δύο φύλων αυξήθηκαν ισόποσα διατηρώντας τη μεταξύ τους διαφορά στις 8-10 ποσοστιαίες μονάδες.
Στους νέους 16-24 έχει εξαλειφθεί το ψηφιακό χάσμα των φύλων, στη μέση βαθμίδα 25-54 ετών οι άντρες προηγούνται σταθερά των γυναικών κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ στις ηλικίες άνω των 55 ετών η απόσταση ανδρών και γυναικών παρουσιάζει τάσεις διεύρυνσης αντί σύγκλισης, με τα ποσοστά τακτικών χρηστών να κυμαίνονται σε αρκετά χαμηλά επίπεδα.
Άνδρες και γυναίκες έχουν γενικά καλύτερες δεξιότητες στη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών απ’ ότι στη χρήση του διαδικτύου, ενώ οι δεξιότητες των ανδρών είναι υψηλότερες έναντι των γυναικών. Το επίπεδο εκπαίδευσης φαίνεται επίσης να επηρεάζει άμεσα τα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου ανεξαρτήτως φύλου.
Σε σύγκριση με την επικρατούσα κατάσταση στην Ευρώπη, το χάσμα παραμένει αυξημένο και είναι της τάξης των 25 ποσοστιαίων μονάδων και για τα δύο φύλα.