Ένας χρόνος ChatGPT: Το ψηφιακό «τσουνάμι» της νέας εποχής

 Μιχάλ

ης Ψύλος • mpsilos@naftemporiki.gr

Η Ανίκ ανοίγει την εφαρμογή «ChatGPT» στο τάμπλετ της. Σε μια ώρα θα φτάσουν οι δύο γιοι της από το σχολείο και δεν έχει προλάβει να ψωνίσει για το φαγητό. Γράφει στο chatbot: «Έχω τρία αυγά, κόκκινες φακές, αλεύρι, βούτυρο, τέσσερις πατάτες και μια σαλάτα. Δώσε μου μια δυο ιδέες τι να μαγειρέψω για τρία άτομα». Δευτερόλεπτα μετά έρχεται η απάντηση: «Μπορείτε να ετοιμάσετε πουρέ με φακές και αυγά ποσέ ή κροκέτες από φακές και πατάτες, συνοδευόμενες από μια φρέσκια σαλάτα». Αμέσως μετά το «ChatGPT στέλνει επίσης και τις δύο συνταγές βήμα –βήμα».Την Ανίκ δεν την νοιάζει που η OpenAI, η δημιουργός του ChatGPT και οραματίστρια της τεχνητής γενικής νοημοσύνης, βιώνει ισχυρές αναταράξεις στα ανώτατα κλιμάκιά της. Ούτε γιατί τέσσερα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας… απέλυσαν τον συνιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο, Σαμ Αλτμαν. Όπως λέει γελώντας η Ανίκ «από τότε που οι γιοι μου με μύησαν στο ChatGPT, έχω μάθει να χρησιμοποιώ τακτικά και ειδικά για να βρίσκω συνταγές»!

Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι «η διασκεδαστική πλευρά του φαινομένου», λέει η ερευνήτρια Πληροφορικής  Ολγα Κοκσάγκινα. «Η δύναμή του ChatGPT είναι πώς μπορεί να το χρησιμοποιήσουν όλοι – από τη μητέρα μέχρι τον μαθητή, συμπεριλαμβανομένων όλων των επαγγελμάτων». Όσοι κατέχουν καλύτερα τη χρήση του ανταμείβονται με σημαντικά κέρδη παραγωγικότητας, έως και το 80% του χρόνου που απαιτείται για ορισμένες εργασίες. «Είναι ένα τσουνάμι του οποίου επί του παρόντος βλέπουμε μόνο τα πρώτα κύματα», λέει ο κοινωνιολόγος Γιαν Φέργκισον, επιστημονικός διευθυντής του ινστιτούτου LaborIA.

«Μετάλλαξη του πολιτισμού»

Ακαδημαϊκοί, πολιτικοί, οικονομολόγοι, όλοι οι κοινωνικοί τομείς, αναμένουν σημαντικές επιπτώσεις. Γιατί για πρώτη φορά, το λογισμικό μπορεί να εκτελέσει πνευματικές και δημιουργικές εργασίες, μέχρι τώρα αποκλειστική αρμοδιότητα των ανθρώπων. «Με αυτόν τον τρόπο, το ChatGPT AI είναι μια πολιτισμική μετάλλαξη πολιτισμού», προειδοποιεί ο Γάλλος  φιλόσοφος Ερίκ Σαντέν, που μελετά τη διασύνδεση τεχνολογίας και κοινωνίας. «Τώρα, οι εργασίες που περιλαμβάνουν γνωστικές δεξιότητες, όπως η ανάλυση, η αφαίρεση, ακόμη και η δημιουργία, μπορούν να αυτοματοποιηθούν. Στον τραπεζικό τομέα, τις ασφάλειες, τα νομικά επαγγέλματα, στους ανθρώπινους πόρους, τη συμβουλευτική, το μάρκετινγκ, στα μέσα ενημέρωσης και σε πολλούς άλλους τομείς, «η γενετική τεχνητή νοημοσύνη θα γίνει σούπερ-βοηθός. Πρέπει επομένως να προετοιμαστούμε για μια ανατροπή σε επαγγέλματα και δεξιότητες», εξηγεί ο Σιλβέν Ντιραντό, επικεφαλής της BCG GAMMA, που διαχειρίζεται μια ομάδα περισσότερων από 800 επιστημόνων Πληροφορικής  και έχει εφαρμόσει περισσότερες από 50 προσαρμοσμένες λύσεις τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης για εταιρείες σε όλο τον κόσμο.

Ανεμοστρόβιλος

Ουδείς είχε δει έναν τέτοιο ανεμοστρόβιλο να έρχεται πριν από τις 30 Νοεμβρίου 2022, την ημέρα που κυκλοφόρησε το ChatGPT. Η αλληλεπίδραση με μια τεχνητή νοημοσύνη ικανή να συνοψίσει ολόκληρα βιβλία, να γράψει email ή να συνθέσει μουσική σε λίγα δευτερόλεπτα ήταν ακόμα επιστημονική φαντασία. «Η κυκλοφορία του ChatGPT είναι συγκρίσιμη με αυτή του iPhone το 2007 με την έννοια ότι μπορούμε να χρονολογήσουμε τη μετατόπιση της κοινωνίας σε μια νέα εποχή – της τεχνητής γενικής νοημοσύνης», εκτιμά ο Μέντχι Τρίκι, διευθυντής του FranceIA Hub, το οποίο συγκεντρώνει 140 εταιρείες του κλάδου.

Η εμφάνιση της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης προκαλεί πάντως και ανησυχία. «Είναι διαφορετικό από τον φόβο της πτήσης, για παράδειγμα, επειδή η τεχνητή νοημοσύνη μας προκαλεί μεταφυσικά ερωτήματα», προσθέτει ο κοινωνιολόγος Γιάν Φέργκισον. «Από τη βιομηχανική επανάσταση, η εργασία ήταν η βάση της κοινωνικής τάξης και ο κύριος φορέας της ατομικής ολοκλήρωσης. Ωστόσο, η γενετική τεχνητή νοημοσύνη κλονίζει αυτά τα θεμέλια», εξηγεί.

Ποια θα είναι η θέση μας στην κοινωνία, «αν οι μηχανές μπορούν να παράγουν γλώσσα και να επιτελούν έναν αυξανόμενο αριθμό γνωστικών εργασιών στον τριτογενή τομέα, ο οποίος παρέχει την πλειονότητα των θέσεων εργασίας, αντί για υπαλλήλους;» διερωτάται ο φιλόσοφος Ερίκ Σαντέν.

Η ανατροπή σε πολλά επαγγέλματα θα είναι μεγάλη. Μια μελέτη της Boston Consulting Group (BCG) που δημοσιεύτηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου αποκαλύπτει ότι τα κέρδη στην παραγωγικότητα θα είναι τεράστια για ορισμένες εργασίες – σύνοψη και σύνθεση εγγράφων, εύρεση νέων προϊόντων, αλλά αρνητική για άλλες. «Όταν πρέπει να λυθούν περίπλοκα προβλήματα, η μέση απόδοση των εργαζομένων μειώνεται όταν χρησιμοποιείται γενετική τεχνητή νοημοσύνη», περιγράφει ο Σιλβέν Ντιραντόν. Επιπλέον, «συνειδητοποιούμε ότι ομογενοποιεί τις ιδέες και ωθεί τους εργαζόμενους να χάσουν την κριτική τους σκέψη, να βασίζονται υπερβολικά στην τεχνολογία». Για τον επικεφαλής της BCG GAMMA, «το ερώτημα είναι: τι θα κάνουν οι εταιρείες με αυτά τα κέρδη παραγωγικότητας; Κέρδος ή επένδυση;» Μάλλον λίγο και από τα δύο. «Ιστορικά, οι οργανισμοί επιδιώκουν να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα και να μειώσουν το κόστος, επομένως ο πειρασμός να αντικατασταθούν σταδιακά ορισμένες θέσεις εργασίας με τεχνητή νοημοσύνη είναι αξιόπιστος», υπογραμμίζει ο κοινωνιολόγος  Φέργκισον.

Οικονομικός παροξυσμός

Τα υπαρξιακά και εύλογα αυτά ερωτήματα δεν εμποδίζουν βέβαια τον κατακλυσμό χρημάτων που δίνονται για την ανάπτυξη αυτών των καινοτομιών. Ο κόσμος της τεχνολογίας πιστεύει ακράδαντα σε αυτή την επανάσταση. Τουλάχιστον για την οικονομία

Στον απόηχο του ChatGPT, πολλά άλλα εργαλεία έχουν απογειωθεί, από το Midjourney για τη δημιουργία εικόνων, έως το HeyGen για αυτόματη μετάφραση βίντεο σε οποιαδήποτε γλώσσα ή ακόμα και AODocs για ανάλυση συμβολαίων.

Στην πραγματικότητα, η γενετική τεχνητή νοημοσύνη πρόκειται να γίνει μια ολοκληρωμένη αγορά επιχειρηματικού λογισμικού, που υπολογίζεται μεταξύ 700 και 1.300 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως έως το 2030.

Σύμφωνα με το CB Insights, περισσότερες από 600 νεοφυείς επιχειρήσεις στον κόσμο προσφέρουν εργαλεία γενετικής τεχνητής νοημοσύνης. Κάπου 14,1 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύθηκαν σε αυτά τα «εργαλεία» μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2023, έναντι 2,2 δισεκατομμυρίων για ολόκληρο το 2022. Αυτό είναι μια αύξηση 640%!

Στην έκρηξη αυτή πρωτοστατούν οι ψηφιακοί γίγαντες, με την ελπίδα να κυριαρχήσουν στη μελλοντική αγορά. Η Microsoft – με το ChatGPT του οποίου είναι ο κύριος επενδυτής – ήδη ενσωματώνει τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της.

Η Google με το Bard AI, κάνει το ίδιο και η Amazon ποντάρει τα πάντα στην startup Anthropic, τον κύριο ανταγωνιστή του ChatGPT. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη  και τον Ελον Μασκ, καθώς η γενετική τεχνητή νοημοσύνη είναι επίσης κυρίαρχη για  το αφεντικό της Tesla, της SpaceX και του κοινωνικού δικτύου Χ.