ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΟΘΟΝΕΣ

Από τη μία μεριά, οι νέοι σήμερα βρίσκονται συνεχώς δίπλα σε μία οθόνη: σύμφωνα με έρευνα του Ερευνητικού Κέντρου Pew, τα 3/4 των εφήβων στις ΗΠΑ έχουν πρόσβαση σε ένα smartphone. Σύμφωνα με στέλεχος του Facebook, η συχνότητα με την οποία ελέγχουν το τηλέφωνό τους ξεπερνά τις 150 φορές την ημέρα. Παράλληλα, την τελευταία δεκαετία, έχουν διπλασιαστεί τα παιδιά και οι έφηβοι που έχουν απευθυνθεί σε κάποιο νοσοκομείο, με συμπτώματα αυτοκτονικού ιδεασμού. Μάλιστα, κάποια δεν δέχονται βοήθεια εγκαίρως: μετά από πολυετή μείωση, την περίοδο 2007-2015 η συχνότητα αυτοκτονιών στις ηλικίες 15-19 ετών αυξήθηκε κατά 31% στα αγόρια, ενώ διπλασιάστηκε στα κορίτσια. Μία νέα μελέτη συνδέει τα δύο φαινόμενα – τις πολλές ώρες που οι νέοι περνούν μπροστά από τις οθόνες των κινητών τους. Αυτό το φαινόμενο ίσως έχει σοβαρές παρενέργειες, ειδικά στα νέα κορίτσια, σύμφωνα με το βιβλίο “iGen: Γιατί τα σημερινά υπερσυνδεδεμένα παιδιά μεγαλώνουν με λιγότερη επαναστατικότητα, περισσότερη ανεκτικότητα, και λιγότερη χαρά”.
Συγγραφέας του βιβλίου είναι η Jean Twenge, καθηγήτρια ψυχολογίας στο πολιτειακό πανεπιστήμιο του San Diego. Εξετάζοντας έρευνες σε εθνική κλίμακα, με δεδομένα για πάνω από 500.000 εφήβους στις ΗΠΑ, η Twenge βρήκε πως όσοι περνούν περισσότερο χρόνο στα νέα μίντια -χρησιμοποιώντας για παράδειγμα στο κινητό τους το Snapchat, Facebook ή Instagram- είναι πολύ πιο πιθανό να συμφωνήσουν με σχόλια όπως “Το μέλλον μου φαίνεται συχνά ανέλπιδο” ή “Νιώθω πως δεν μπορώ να κάνω τίποτε σωστά”. Η Twenge παραδέχεται πως η έρευνα δεν δείχνει αιτιακή σχέση. Είναι πιθανό κάποια άλλη αιτία να βρίσκεται πίσω από την αύξηση στις διαγνώσεις εφηβικής κατάθλιψης, ενώ επίσης οι έφηβοι με μελαγχολία ζητούν συχνότερα καταφύγιο στο κινητό τους. Ωστόσο, ένας ολοένα μεγαλύτερος όγκος επιστημονικής βιβλιογραφίας ενισχύει την ιδέα πως τα social media επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία. Μία μελέτη το 2016 ζήτησε από μία τυχαία επιλεγμένη ομάδα ενηλίκων να αποχωριστούν το Facebook για μία εβδομάδα, ενώ μία δεύτερη ομάδα ελέγχου συνέχισε να χρησιμοποιεί ως συνήθως την πλατφόρμα. Στο τέλος της εβδομάδας, όσοι σταμάτησαν να χρησιμοποιούν το Facebook ανέφεραν πως ένιωθαν λιγότερο αρνητικά συναισθήματα. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι καταδικαστικές όλες οι μελέτες. Παλαιότερες έρευνες έχουν δείει πως η κοινωνική δικτύωση μπορεί να προάγει τη χαρά αν χρησιμοποιείται για την άμεσα εμπλοκή ενός χρήστη με άλλη μέλη, και όχι απλώς για την ανάρτηση απαστραπτουσών φωτογραφιών απο τις εξωτικές διακοπές ή τον γάμο του. Η διάρκιση αυτή υπενθυμίζει πως τα social media αποτκούν τον χαρακτήρα που τους προσδίδουν οι χρήστες με το υλικό που μοιράζονται – η στάση τους επηρεάζει τις εμπειρίες του, τόσο online όσο και offline.