Στα ίχνη ενός αρχαίου μυστηρίου - Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

Με αυτόν ακριβώς τον τίτλο, ξεκινά ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας The New York Times, το οποίο θα προσπαθήσουμε να παρακολουθήσουμε μαζί. Και πράγματι αποτελεί ένα αρχαίο μυστήριο. Ποιος έφτιαξε τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, αυτόν τον αστρονομικό υπολογιστή, ο οποίος ανακαλύφθηκε σε ένα αρχαίο ναυάγιο κοντά στη Κρήτη το 1901;

Αυτός ο άκρως πολύπλοκος μηχανισμός, προηγείται κατά 1000 περίπου χρόνια από άλλα παραδείγματα παρόμοιας τεχνολογικής καινοτομίας. Μπορούσε με ιδιαίτερη ακρίβεια να προβλέψει τις ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις καθώς και τις θέσεις των πλανητών και του φεγγαριού. Υπολόγιζε μάλιστα τις ημερομηνίες των Ολυμπιακών Αγώνων με ακρίβεια, ενώ πολλοί τον έχουν χαρακτηρίσει και όχι άδικα, ως τον πρώτο αναλογικό υπολογιστή.

Ωστόσο η προέλευσή του και ο κατασκευαστής του ήταν θέματα που δίχαζαν και συνεχίζουν να διχάζουν την επιστημονική κοινότητα. Δεδομένης της τεχνολογία του, μόνο ορισμένοι αρχαίοι Έλληνες, εμφανίζονται ως οι επικρατέστεροι για τον τίτλο του δημιουργού-επινοητή. Πρόκειται για τον Αρχιμήδη και τον Ίππαρχο. Έχει ακουστεί όμως και το όνομα του Ποσειδωνίου. Και ο σκοπός της χρήσης του, έχει προκαλέσει μεγάλο προβληματισμό στους ερευνητές. Οι απόψεις και σε αυτό το θέμα διίσταντο. Πάντως έχει αναφερθεί ότι αποτελούσε ένα όργανο πρόβλεψης της έκλειψης ή γενικώς ένα σύστημα αστρολογικών προβλέψεων.

Σύμφωνα με τους επιστημονικούς ερευνητές Christián C. Carman και James Evans, το ημερολόγιο αυτής της μυστηριώδους συσκευής ξεκινά το 205 π.Χ, επτά χρόνια έπειτα από τον θάνατο του Αρχιμήδη. Πάντως και άλλοι ερευνητές, έχουν συνδέσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την συσκευή με τον Αρχιμήδη, έναν από τους πιο διάσημους μαθηματικούς και εφευρέτες της Αρχαιότητος. Ωστόσο από την μεριά του ο Dr. Evans προτείνει να μην προσπαθήσουμε να ανάγουμε την κατασκευή σε κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο, διότι γνωρίζουμε ελάχιστα για την αρχαία Ελληνική αστρονομία.