Bright Sky: Ένας φάρος ελπίδας στον αγώνα κατά της ενδοοικογενειακής βίας

 Η ενδοοικογενειακή βία, ένα διάχυτο και εξαιρετικά ανησυχητικό ζήτημα, επηρεάζει άτομα και οικογένειες στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Αυτή η «σιωπηλή επιδημία» ξεπερνά τα πολιτιστικά, οικονομικά και κοινωνικά όρια, καθιστώντας την μια παγκόσμια πρόκληση, που απαιτεί επείγουσα προσοχή και δράση.

Στον πυρήνα της, η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί κατάχρηση εξουσίας και ελέγχου. Εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής, συναισθηματικής, σεξουαλικής και οικονομικής βίας, ακόμη και εκείνης που ασκείται μέσω του διαδικτύου. Η σωματική βία μπορεί να είναι η πιο ορατή μορφή, καθώς χαρακτηρίζεται από την πρόκληση σωματικής βλάβης, αλλά η συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση μπορεί να είναι εξίσου επιζήμια. Αυτές οι μορφές κακοποίησης περιλαμβάνουν χειραγώγηση, εκφοβισμό και συνεχή υποτίμηση, οδηγώντας σε μακροχρόνιο ψυχολογικό τραύμα.

Η οικονομική βία, μια λιγότερο συζητημένη αλλά εξίσου καταστροφική μορφή ενδοοικογενειακής βίας, περιλαμβάνει τον έλεγχο της πρόσβασης ενός ατόμου σε οικονομικούς πόρους, καθιστώντας το οικονομικά εξαρτημένο και ανίκανο να ξεφύγει από την καταχρηστική κατάσταση. Εκτός από την οικονομική βία και τον «ασφυκτικό έλεγχο», άλλη μια μορφή έμφυλης βίας είναι αυτή που ασκείται μέσω του Διαδικτύου και που, προφανώς, συνδέεται με την άνοδο της χρήσης του Internet και κυρίως των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Οι γυναίκες, τα κορίτσια και τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να αποτελέσουν στόχο διαδικτυακής έμφυλης βίας. Ο αντίκτυπος της ενδοοικογενειακής βίας είναι βαθύς και εκτεταμένος. Δεν επηρεάζει μόνο τα άμεσα θύματα, αλλά έχει επίδραση και στις οικογένειες, ειδικά στα παιδιά που γίνονται μάρτυρες της. Οι επιπτώσεις ενός καταχρηστικού περιβάλλοντος μπορεί να κρατήσουν για μια ολόκληρη ζωή, επηρεάζοντας την ψυχική υγεία, την κοινωνική ανάπτυξη και τις μελλοντικές σχέσεις του παιδιού.

Οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας απαιτούν μια πολύπλευρη προσέγγιση. Περιλαμβάνουν την ευαισθητοποίηση, την παροχή υποστήριξης για τα θύματα και την εφαρμογή ισχυρότερων νομικών πλαισίων για την προστασία τους. Κεντρική θέση σε αυτές τις προσπάθειες έχει η ανάγκη αμφισβήτησης και αλλαγής των κοινωνικών κανόνων και στάσεων που διαιωνίζουν την ενδοοικογενειακή βία. Αυτή η σημαντική αλλαγή ξεκινά με την αναγνώριση ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι μια ιδιωτική υπόθεση αλλά ένα κοινωνικό ζήτημα που μας επηρεάζει όλους.

Οργανισμοί σε όλο τον κόσμο εργάζονται ασταμάτητα για να παρέχουν υποστήριξη και πόρους στα θύματα. Οι γραμμές επικοινωνίας, τα καταφύγια, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες, η νομική βοήθεια και τα εργαλεία ψηφιακής ασφάλειας είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσουν τα θύματα να ξεφύγουν από καταχρηστικές καταστάσεις και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Ωστόσο, το ταξίδι προς μια κοινωνία χωρίς βία είναι μακρύ και απαιτεί τη συλλογική προσπάθεια ατόμων, κοινοτήτων, επιχειρήσεων, οργανισμών και κυβερνήσεων.

Bright Sky app από το Ίδρυμα Vodafone

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ίδρυμα Vodafone έχει αναπτύξει το Bright Sky app, ένα πολύτιμο εργαλείο στη μάχη κατά της ενδοοικογενειακής βίας. Η εφαρμογή, όπως και η αντίστοιχη ιστοσελίδα www.bright-sky.org, είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα ως πολύτιμο εργαλείο για την ενημέρωση και την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, θέτοντας αρχικά ως προτεραιότητα να προσφέρει υποστήριξη και ορθή πληροφόρηση σε όποιον βρίσκεται σε κακοποιητικό περιβάλλον.

Η εφαρμογή βοηθά τους χρήστες να αναγνωρίσουν τα είδη της κακοποιητικής συμπεριφοράς, από την ενδοοικογενειακή βία, τη σεξουαλική κακοποίηση, την ψυχολογική ή οικονομική εκμετάλλευση, την online παρενόχληση και την παρακολούθηση, μέχρι άλλα είδη κακοποίησης. Υπάρχουν, ακόμη, ειδικά ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση του κινδύνου σε μια σχέση, βοηθώντας τους χρήστες να αναγνωρίσουν αν και πότε υφίστανται μια κακοποιητική συμπεριφορά.

Το Bright Sky είναι διαθέσιμο δωρεάν στο www.bright-sky.org και παρέχει πρόσβαση σε μια συστηματική διαδικασία αξιολόγησης των πιθανών κινδύνων ενδοοικογενειακής βίας και σχετικό, ενημερωτικό υλικό, καθώς και χρήσιμες συμβουλές. Η εφαρμογή διαθέτει έναν ευρύ τηλεφωνικό κατάλογο με υπηρεσίες υποστήριξης και παραπομπές, καθώς και χρήσιμες συμβουλές και βήματα οργάνωσης ενόψει καθοριστικών αποφάσεων «απεγκλωβισμού», όπως είναι η εγκατάλειψη του κακοποιητικού περιβάλλοντος, η βοήθεια σε άτομο που βρίσκεται σε κίνδυνο κ.ά. Ακόμη, έχει κουμπί τηλεφωνικής κλήσης στην Αστυνομία, σε περίπτωση ανάγκης.

Το mobile app Bright Sky κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2015 και ήδη η εφαρμογή λειτουργεί σε 12 ευρωπαϊκές χώρες. Αξιοποιώντας την παγκόσμια τεχνογνωσία του Ιδρύματος Vodafone, το Bright Sky προσαρμόστηκε στα ελληνικά δεδομένα, σε συνεργασία με το Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας (ΚΜΟΠ), έναν από τους παλαιότερους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς, με μακρά εμπειρία στον τομέα της ψυχικής υγείας και στην υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Συλλογική ευθύνη η αντιμετώπιση

Έχει μεγάλη σημασία να θυμόμαστε ότι πίσω από κάθε στατιστικό στοιχείο κρύβεται ένα πραγματικό άτομο που έχει υπομείνει σημαντικές δυσκολίες. Κάθε αριθμός αντιπροσωπεύει μια ιστορία αγώνα, φόβου και ανθεκτικότητας ενός ατόμου. Αυτές οι ιστορίες δεν είναι απλά αριθμοί και στατιστικές. Είναι οι εμπειρίες ανθρώπων που έχουν αντιμετωπίσει σωματικά, συναισθηματικά και ψυχολογικά τραύματα, σε μέρη όπου θα έπρεπε να έχουν νιώσει πιο ασφαλή: στα σπίτια τους.

Και φυσικά, η υποστήριξη της αλλαγής σε αυτόν τον τομέα είναι ζωτικής σημασίας. Πέρα από την άμεση βοήθεια στα θύματα, περιλαμβάνει την εκπαίδευση της κοινωνίας σχετικά με τα προειδοποιητικά σημάδια κακοποίησης, την αντιμετώπιση στερεοτύπων και πολιτιστικών κανόνων που διαιωνίζουν την ενδοοικογενειακή βία και την ισχυρότερη νομική προστασία. Περιλαμβάνει, επίσης, την ενδυνάμωση των θυμάτων να μιλήσουν και να αναζητήσουν βοήθεια, όπως και την υποστήριξή τους στη θεραπεία και την ανάρρωση.

Τελικά, η αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας δεν είναι ευθύνη μόνο των θυμάτων ή των αρχών. Είναι μια συλλογική ευθύνη, που αφορά σε ολόκληρη την κοινωνία. Με το να στεκόμαστε ενωμένοι, να ενισχύουμε την ευαισθητοποίηση και να πιέζουμε για αλλαγή, μπορούμε να κάνουμε μια σημαντική διαφορά στις ζωές όσων πλήττονται από την ενδοοικογενειακή βία και να δημιουργήσουμε έναν κόσμο πιο ασφαλή για όλους.