Η καινοτομία στο επιχειρείν - Πώς θα δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική

 Μία ολοκληρωμένη θεώρηση της καινοτομίας σε ένα εταιρικό περιβάλλον, τις οργανωτικές δομές, τις τεχνολογίες και τις διαδικασίες που πρέπει να υπάρχουν σε μία επιχείρηση ώστε αυτή να μπορεί να καινοτομεί συστηματικά, με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, παρουσιάζεται στο βιβλίο του Γιώργου Κρασαδάκη με τίτλο «The Innovation Mode: How to Transform Your Organization into an Innovation Powerhouse» (Springer, 2020).

Ο συγγραφέας, έχοντας ο ίδιος εκτενή εμπειρία στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ψηφιακών προϊόντων και τη διοίκηση προγραμμάτων καινοτομίας για εταιρείες τεχνολογίας (Microsoft - European Development Center, Accenture - Global Center for Innovation, GSK Digital Innovation Hub), αναφέρεται στο βιβλίο του τόσο στην τεχνολογική υποδομή που επιταχύνει τη διαδικασία της καινοτομίας - για παράδειγμα, τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στη διαχείριση ιδεών και γνώσης όσο και στον ρόλο της κατάλληλης κουλτούρας και της νοοτροπίας του ανθρώπινου δυναμικού του οργανισμού.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο βιβλίο του «η καινοτομία στο πλαίσιο μίας επιχείρησης προϋποθέτει την ύπαρξη γνώσης, στρατηγικής, διαδικασιών και κουλτούρας. Από όλα αυτά τα στοιχεία, η κουλτούρα είναι το μόνο που δεν μπορεί να αποκτηθεί - πρέπει να αναπτυχθεί οργανικά μέσα από την αποτελεσματική ηγεσία του οργανισμού, τα αυθεντικά μηνύματα και παραδείγματα που συνδέουν την καινοτομία με τον σκοπό της επιχείρησης. Η κουλτούρα καινοτομίας αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα όταν μία κρίσιμη μάζα του ανθρώπινου δυναμικού της επιχείρησης την αποδέχεται ως το μέσο για την επίτευξη του εταιρικού σκοπού».

Η καινοτομία αφορά πρωτίστως ένα ιδιαίτερο τρόπο σκέψης

Ιδρυτής τριών τεχνολογικών νεοφυών επιχειρήσεων, ο Γιώργος Κρασαδάκης, έχοντας καταχωρήσει περισσότερες από 20 πατέντες τεχνολογίας σχετικές με personalization, Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence), Analytics & Big Data, content management, natural user interfaces, επισημαίνει στο ΑΠΕ/ΜΠΕ ότι «η καινοτομία αφορά πρωτίστως ένα ιδιαίτερο τρόπο σκέψης - μια συγκεκριμένη νοοτροπία που ενθαρρύνει την συνεχή αναζήτηση νέων ευκαιριών».

«Υπό αυτή την έννοια, μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε κλάδο με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και μορφές. Πέρα από την γενική αντίληψη που ταυτίζει την καινοτομία με νέες τεχνολογίες ή πρωτοεμφανιζόμενα προϊόντα, οι εταιρίες μπορούν να καινοτομούν σε επίπεδο διαδικασιών, επιχειρηματικού μοντέλου, επικοινωνίας ή ακόμα και σε επίπεδο λειτουργίας της ίδιας της επιχείρησης.

»Ο κλάδος της εστίασης, για παράδειγμα, μπορεί να καινοτομήσει σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, με νέες διαδικασίες για την λήψη και εξυπηρέτηση παραγγελιών, νέες υπηρεσίες που προσαρμόζονται στις διατροφικές προτιμήσεις και ανάγκες των πελατών τους ή ακόμα και νέους τρόπους για την επικοινωνία με το κοινό. Σε αυτά τα παραδείγματα, οι επιχειρήσεις δεν παράγουν τεχνολογική καινοτομία αλλά εισάγουν νέους τρόπους, νέα μοντέλα για καλύτερες υπηρεσίες και αποτελεσματικότερη λειτουργία της επιχείρησης» αναφέρει ο κ. Κρασαδάκης απαντώντας σε σχετική ερώτηση.

Αναφερόμενος επιγραμματικά στην αρχιτεκτονική που θα πρέπει να έχει μια εθνική στρατηγική καινοτομίας ο κ. Κρασαδάκης επισημαίνει ότι θα πρέπει να στοχεύει στην ενίσχυση του γενικού επίπεδου καινοτομίας ενός κράτους - σε όρους παραγόμενης καινοτομίας αλλά και συμμετοχής και ενεργοποίησης των οικονομικών μονάδων.

Η στρατηγική για την επίτευξη αυτού του στόχου θα πρέπει να αναπτύσσεται πάνω σε ένα «σύστημα» που διασυνδέει μία σειρά από οντότητες και φορείς, όπως τα πανεπιστήμια και εκπαιδευτικά ιδρύματα, τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό της χώρας, ερευνητικά κέντρα, καθώς και το υφιστάμενο οικοσύστημα επιχειρηματικότητας. Μέσα από αυτή τη διασύνδεση, μπορεί να επιτευχθεί καλύτερη ροή πληροφορίας, ευκολότερη πρόσβαση σε σχετικούς πόρους (επιχειρηματικές ευκαιρίες, ιδέες, χρηματοδοτικά προγράμματα κ.λπ.) και, σε βάθος χρόνου, βελτίωση της νοοτροπίας σε σχέση με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Αυτό το «σύστημα» μπορεί να υλοποιηθεί ως μία γενικευμένη ψηφιακή πλατφόρμα που παρέχει δυνατότητες εντοπισμού και διαμόρφωσης ερευνητικών και επιχειρηματικών ευκαιριών σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη - φοιτητές, επιχειρηματίες, επενδυτές, επιχειρήσεις, ερευνητές κ.ά. Αυτή η ψηφιακή βάση για την καινοτομία συνδέει επίσης το εγχώριο σύστημα καινοτομίας με τη διεθνή πραγματικότητα - σε όρους τεχνολογικών και επιχειρηματικών εξελίξεων αλλά και διεθνών προγραμμάτων.

Ερωτηθείς εάν στην Ελλάδα υπάρχουν οι συνθήκες για μια καινοτόμα ιδέα να γίνει πράξη επισημαίνει ότι οι συνθήκες είναι γενικά καλές - το start up οικοσύστημα είναι ενεργό, υπάρχουν κανάλια για την διερεύνηση σεναρίων χρηματοδότησης και οι σχετικές διαδικασίες απλοποιούνται. Για παράδειγμα η έναρξη επιχείρησης. ρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω η προώθηση της επιχειρηματικότητας μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος και ταυτόχρονα να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο που να υποστηρίζει τον «επιχειρηματικό πειραματισμό».

Πώς ορίζουμε την καινοτομία

Πώς τελικά θα μπορούσαμε μα ορίσουμε την καινοτομία; Ένας σύντομος ορισμός της καινοτομίας είναι «value through novelty» -αξία που προκύπτει μέσα από κάτι «νέο»- ένα προϊόν, μία υπηρεσία ή διαδικασία. Ωστόσο, η ερμηνεία του ορισμού αυτού, τονίζει ο Γιώργος Κρασαδάκης, ποικίλει ανάλογα με το περιβάλλον. Σε κάποιες περιπτώσεις η «αξία» αναφέρεται σε οικονομικούς όρους, ενώ σε άλλες μπορεί να αφορά στο κοινωνικό όφελος από ένα προϊόν ή υπηρεσία.

Επίσης η έννοια του «νέου» είναι σχετική - για παράδειγμα μία ιδέα μπορεί να είναι «νέα για τον κόσμο» ή «νέα» στα πλαίσια της επιχείρησης μόνο. Ο όρος καινοτομία μπορεί να αναφέρεται, όχι μόνο στο αποτέλεσμα -την παραγόμενη αξία- αλλά και στους τρόπους, στους μηχανισμούς και στις διαδικασίες που η επιχείρηση εφαρμόζει ώστε να καινοτομήσει.