Μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, σαν την Apple και την Google εγκαταλείπουν αθόρυβα την Κίνα

 Τις επόμενες εβδομάδες, η Apple και η Google θα αποκαλύψουν την τελευταία γενιά των smartphones τους, προσπαθώντας να ξεχωρίσουν τις νέες συσκευές από τα προηγούμενα μοντέλα. Αλλά μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές θα περάσει σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητη από τους καταναλωτές: Κάποια από αυτά τα τηλέφωνα δεν θα κατασκευαστούν στην Κίνα.

Από τους Daisuke Wakabayashi, Tripp Mickle και Vo Kieu Bao Uyen/New York Times

Ένα πολύ μικρό μέρος των τελευταίων iPhone της Apple θα κατασκευαστεί στην Ινδία και μέρος της νεότερης παραγωγής τηλεφώνων Pixel της Google θα γίνει στο Βιετνάμ, είπαν στους New York Times άνθρωποι που γνωρίζουν το ζήτημα.

Η συγκεκριμένη στροφή των δύο μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών αποτελεί απάντηση στις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τις γεωπολιτικές εντάσεις και τις διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού που προκαλούνται από την πανδημία. Η Κίνα είναι εδώ και καιρό το παγκόσμιο εργοστάσιο για ηλεκτρονικά υψηλής τεχνολογίας, μία χώρα ασυναγώνιστη ως προς την ικανότητά της να εξασφαλίζει λεγεώνες εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης, διαθέτοντας παράλληλα την παραγωγική ικανότητα να ανταποκριθεί στην υψηλή ζήτηση της επόμενης «καυτής» συσκευής.

Ωστόσο, οι αμερικανικές εταιρείες βλέπουν πλέον περισσότερους κινδύνους εκεί, μια οπτική που σφυρηλατήθηκε κατά τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου της εποχής Trump, με τους δασμούς που επιβλήθηκαν, και εδραιώθηκε από την επιθετικότητα της Κίνας μετά την επίσκεψη της Nancy Pelosi στην Ταϊβάν τον περασμένο μήνα. Οι ίδιες, φοβούνται στο αν βασιστούν στην αλυσίδα εφοδιασμού της Κίνας αυτό ίσως να τους τοποθετήσει στη μέση μίας κλιμακούμενης σύγκρουσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσον αφορά την Ταϊβάν.

Η Κίνα εξακολουθεί να είναι, μακράν, ο κυρίαρχος κατασκευαστής ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης. Αλλά δεν είναι μόνο η παραγωγή smartphone που δείχνει να απομακρύνεται από τη χώρα. Η Apple παράγει iPad στο βόρειο Βιετνάμ. Η Microsoft έχει στείλει κονσόλες παιχνιδιών Xbox φέτος στην πόλη Χο Τσι Μινχ, επίσης στο Βιετνάμ. Η Amazon κατασκευάζει συσκευές Fire TV στο Chennai της Ινδίας. Πριν από αρκετά χρόνια, όλα αυτά τα προϊόντα κατασκευάζονταν στην Κίνα.

Την Τετάρτη, η Κίνα ανακοίνωσε ότι η εργοστασιακή δραστηριότητα συρρικνώθηκε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα τον Αύγουστο, σύμφωνα με την προσεκτικά παρακολουθούμενη έρευνα της χώρας από τους υπεύθυνους αγορών.

«Η αυτοκρατορία της μεταποίησης στην Κίνα κλονίζεται», δήλωσε ο Lior Susan, ιδρυτής της Eclipse Venture Capital, η οποία επενδύει σε hardware και νεοφυείς επιχειρήσεις παραγωγής. «Όλο και περισσότερα κεφάλαια θα αποσύρουν τη μεταποίηση από την Κίνα και θα βρουν μια εναλλακτική λύση».

Η ρήξη της εφοδιαστικής αλυσίδας στιγματίζει ολόκληρη την Ασία, προκαλώντας άνοδο στις τιμές της βιομηχανικής γης στο Βιετνάμ, αναβίωση της μεταποίησης στη Μαλαισία και αύξηση της ζήτησης για χαμηλόμισθους εργάτες στην Ινδία. Για την Κίνα, αυτό σημαίνει πτώση της μεταποιητικής δραστηριότητας, κάτι που παρασύρει τη χώρα σε μία πιο αργή οικονομική ανάπτυξη.

«Όλοι σκέφτονται να μετακινηθούν, αν δεν το έχουν ήδη κάνει», είπε η Anna-Katrina Shedletsky, ιδρύτρια της Instrumental, μιας εταιρείας στην περιοχή Μπέι που παρακολουθεί εξ αποστάσεως τις γραμμές συναρμολόγησης για εταιρείες ηλεκτρονικών.

Όταν το πρώτο ξέσπασμα της Covid-19 έκλεισε εργοστάσια στην Κίνα, στις αρχές του 2020, τα λουκέτα ανέτρεψαν τα σχέδια πωλήσεων για πολλές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Apple, η οποία αναγκάστηκε να μειώσει τις τριμηνιαίες προβλέψεις πωλήσεων επειδή δεν μπορούσε να κατασκευάσει iPhone. Η ομάδα επιχειρήσεων της εταιρείας άρχισε να εξετάζει εναλλακτικές τοποθεσίες παραγωγής προκειμένου να προλάβει μελλοντικές διακοπές λειτουργίας στην Κίνα, είπαν στους New York Times τρεις πρώην υπάλληλοι, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν επειδή δεν τους επιτρέπεται να μιλήσουν για τη δουλειά τους στην εταιρεία.

Το Βιετνάμ, στο οποίο η Apple είχε ήδη διαθέσει την παραγωγή AirPods το 2020, έγινε μια πολυσυζητημένη επιλογή, είπε μία από τις πηγές. Έκτοτε, η Apple άρχισε να παράγει το ρολόι της στη χώρα και μετέφερε κάποια παραγωγή iPad εκεί. Στην πιο πρόσφατη λίστα της Apple με τους 200 κορυφαίους προμηθευτές της, 20 χρησιμοποιούν εργοστάσια στο Βιετνάμ. Συγκριτικά, 155 των προμηθευτών τους λειτουργούν εργοστάσια στην Κίνα.

Η Apple σχεδιάζει να συναρμολογήσει και να συσκευάσει έναν μικρό αριθμό του φετινού iPhone 14, της ναυαρχίδας συσκευής της εταιρείας, στην Ινδία για πρώτη φορά. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της αρχικής και πιο κρίσιμης παραγωγής για αυτήν τη συσκευή γίνεται στην Κίνα, η Apple θα μεταφέρει μέρος της συνολικής παραγωγής iPhone στην Ινδία αργότερα, κυρίως ως έναν τρόπο να αξιολογήσει την ικανότητα μελλοντικής κατασκευής εκεί, είπαν δύο άτομα που γνωρίζουν το ζήτημα.

Παρόλο που η Apple προχώρησε στα σχέδια της, η εταιρεία φρόντισε να μην έρθει σε αντιπαράθεση με το κυβερνών Κομουνιστικό Κόμμα της Κίνας, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των προϊόντων της εξακολουθεί να κατασκευάζεται εκεί. Καθώς η Κίνα διεξήγαγε στρατιωτικές ασκήσεις γύρω από την Ταϊβάν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της Pelosi, η Apple υπενθύμισε στους Ταϊβανέζους προμηθευτές της να επισημαίνουν συσκευές που προορίζονται για την Κίνα ως κατασκευασμένα στην «Κινεζική Ταϊπέι» ή «Ταϊβάν, Κίνα», σύμφωνα με δημοσίευμα της ιαπωνικής εφημερίδας Nikkei.

Η Apple, η Microsoft και η Amazon αρνήθηκαν να σχολιάσουν σε αίτημα των New York Times.

Μέχρι στιγμής, ο μεγαλύτερος ωφελούμενος της επιφυλακτικότητας σε σχέση με την Κίνα είναι αναμφισβήτητα το Βιετνάμ.

Η Foxconn, ο μεγαλύτερος συμβασιούχος κατασκευαστής της Apple, υπέγραψε πρόσφατα μία συμφωνία 300 εκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να επεκταθεί στο βόρειο Βιετνάμ με ένα νέο εργοστάσιο που θα δημιουργήσει 30.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τα τοπικά κρατικά μέσα ενημέρωσης. Οι τελευταίες του δαπάνες ήταν περισσότερα των 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων, τα οποία η κυβέρνηση του Βιετνάμ έχει πει ότι η Foxconn επένδυσε ήδη στη χώρα.

Στις επαρχίες Μπακ Τζιάνγκ και Μαπκ Νιν, στο βορειοανατολικό Βιετνάμ, η Foxconn και άλλοι κατασκευαστές λειτουργούν τεράστια εργοστάσια σε περιοχές που κάποτε ήταν ορυζώνες και χωράφια, περιτριγυρισμένα από ναούς, δέντρα και λιμνούλες. Τώρα, εργαζόμενοι από όλη τη χώρα κατεβαίνουν σε αυτές τις εγκαταστάσεις αναζητώντας δουλειά.

Μια διαφημιστική πινακίδα έξω από ένα εργοστάσιο της Foxconn στο Μπακ Νιν διαφημίζει ότι η εταιρεία θέλει να προσλάβει 5.000 εργαζομένους «επειγόντως», με μια προσφορά μηνιαίας αμοιβής περίπου 300 $. Πρόκειται για λιγότερο από το ήμισυ της μηνιαίας αμοιβής -4.500 γιέν, ή περίπου 650 $- που η Foxconn προσφέρει σε νέες προσλήψεις στις γραμμές συναρμολόγησης της στη Σενζέν, στη νοτιοανατολική Κίνα.

Η μισθολογική διαφορά υπογραμμίζει έναν άλλο λόγο που οι εταιρείες αναζητούν νέες επιλογές παραγωγής. Κατά την τελευταία δεκαετία, οι εργαζόμενοι στη μεταποίηση στην Κίνα έχουν τριπλασιάσει το ετήσιο εισόδημά τους σε περισσότερα από 9.300 δολάρια, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικής της χώρας.

Οι δασμοί προστέθηκαν επίσης στο κόστος παραγωγής στην Κίνα. Το 2019, ο πρόεδρος Donald J. Trump επέβαλε δασμό 15% σε προϊόντα τεχνολογίας όπως έξυπνα ηχεία, έξυπνα ρολόγια και ασύρματα ακουστικά.

Καθώς η μάχη για τους δασμούς εντάθηκε, η Google εξέτασε εναλλακτικές λύσεις ως προς την Κίνα. Φέτος, σχεδιάζει να μεταφέρει την παραγωγή από τις εγκαταστάσεις της Foxconn στη νότια Κίνα στο Βιετνάμ, όπου θα αρχίσει να συναρμολογεί το τελευταίο της μοντέλο, το Pixel 7, δήλωσαν δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Η εταιρεία αναμένει από το Βιετνάμ να παρέχει έως και τα μισά από τα high-end τηλέφωνα Pixel του επόμενου έτους, είπαν οι ίδιες πηγές.

Αλλά ο σχεδιασμός της Google για τα τηλέφωνα του επόμενου έτους καταδεικνύει το πόσο δύσκολο θα είναι για τις εταιρείες να απομακρυνθούν εντελώς από την Κίνα. Η Google εξερευνά ένα αναδιπλούμενο τηλέφωνο για το 2023, αλλά η κατασκευή μιας τέτοιας συσκευής, χρησιμοποιώντας νεότερη τεχνολογία οθόνης και κλιπς, πιθανότατα θα απαιτούσε η παραγωγή να είναι κοντά σε βασικούς προμηθευτές στην Κίνα.

Πάνω από δύο δεκαετίες, η βιομηχανία τεχνολογίας έχει δημιουργήσει ένα εκτεταμένο δίκτυο προμηθευτών που καθιστούν τα καλώδια, τα κουμπιά και τα μηχανήματα κρίσιμα για τη συναρμολόγηση smartphone και υπολογιστών. Η μόνιμη συνεργασία με αυτούς τους προμηθευτές μειώνει το κόστος αποστολής και διευκολύνει την επιδιόρθωση ελαττωματικών εξαρτημάτων.

«Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για να διαφοροποιήσουμε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού εκτός της Κίνας», δήλωσε ο Mehdi Hosseini, οικονομικός αναλυτής στο Susquehanna International Group που εστιάζει στην αλυσίδα εφοδιασμού τεχνολογίας.

Έτσι, για εναλλακτικές λύσεις ως προς την Κίνα, η εγγύτητα έχει μεγάλη σημασία. Το ενδιαφέρον από τη Foxconn και άλλους έχει προκαλέσει αύξηση των τιμών των βιομηχανικών ακινήτων στο Βιετνάμ κατά σχεδόν ένα τρίτο από το 2019 στα 105 $ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ το κόστος των αποθηκών έχει αυξηθεί κατά 20%, σύμφωνα με την Cushman & Wakefield, μια παγκόσμια εταιρεία εμπορικών ακινήτων.

Πριν από πέντε χρόνια, είπε η Trang Bui, γενική διευθύντρια της Cushman για το Βιετνάμ, έδειχνε την διαθέσιμη βιομηχανική γη στους πελάτες της μία φορά κάθε δύο μήνες. Τώρα, ταξιδεύει καθημερινά με πελάτες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ταϊβάν, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, την Ευρώπη και την Κίνα για να δουν ακίνητα διαθέσιμα για εργοστάσια. «Αν έρθετε στο Βιετνάμ, το μόνο που βλέπετε είναι κινητικότητα», είπε η Bui. «Για έναν ξένο που δεν έχει επισκεφτεί τη χώρα, μπορεί αυτό να είναι σοκ».