ΝΕΕΣ ενδιαφέρουσες εξελίξεις σχετικά με την αντιγήρανση
Παράγοντες που επιβραδύνουν τη διαδικασία της γήρανσης πετυχαίνουν με ασφάλεια να επαναφέρουν ώριμα κύτταρα στην κατάσταση νεοτέρων κυττάρων στα ποντίκια και βοηθούν στην αποκατάσταση της υγείας τους.
Οι παράγοντες Yamanaka αποτελούν ένα σύνολο μορίων τα οποία οι επιστήμονες έρχονται να χρησιμοποιήσουν στην προσπάθειά τους να αναζωογονήσουν τα γηρασμένα κύτταρα, να ενεργοποιήσουν την αναγέννηση των μυών και να αντιμετωπίσουν το γλαύκωμα. Νέες έρευνες στο Salk Institute στην Καλιφόρνια έδειξαν ότι τα μόρια αυτά καταφέρνουν τα αντιστρέψουν τα σημάδια της γήρανσης σε ποντίκια μέσης και προχωρημένης ηλικίας, χωρίς να προκαλέσουν επιβάρυνση της υγείας τους μετά από παρατεταμένη θεραπεία. Οι παράγοντες αυτοί (Sox2, Oct4, Klf4 and c-Myc) δύνανται να επαναπρογραμματίσουν το βιολογικό ρολόι των κυττάρων, επαναφέροντας συγκεκριμένους δείκτες - γνωστούς και ως επιγενετικοί δείκτες, που κανονικά εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους - στην αρχική τους μορφή.
Η προσέγγιση αυτή έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για την μετατροπή ενηλίκων κυττάρων σε βλαστοκύτταρα, που στη συνέχεια μπορούν να διαφοροποιηθούν προς διαφορετικούς τύπους κυττάρων. Αυτό έχει γίνει για την αντιστροφή των σημαδιών της πρόωρης γήρανσης σε ποντίκια όσον αφορά τους ιστούς της καρδιάς και του εγκεφάλου, καθώς και για τη βελτίωση της μυϊκής λειτουργίας και δύναμης σε ηλικιωμένα ποντίκια.
Σκοπός της νέας έρευνας, τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Aging, ήταν να διερευνήσει τις επιπτώσεις της προσέγγισης αυτής στα υγιή ζώα και σε προχωρημένα στάδια της ηλικίας τους, για να εξακριβωθούν τα οφέλη κατά της γήρανσης, αλλά και για να μελετηθούν τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους. Για τον λόγο αυτό, ποντίκια ηλικίας από 15 έως 22 μηνών και 12 έως 22 μηνών, που ισοδυναμεί με 50 έως 70 έτη και 35 έως 70 έτη αντίστοιχα στους ανθρώπους, χρησιμοποιήθηκαν. Σε αυτά έγινε έγχυση των παραγόντων Yamanaka για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, διάρκειας εφτά ή δέκα μηνών. Επιπλέον, η επίδρασή τους για έναν μόνο μήνα μελετήθηκε σε ποντίκια ηλικίας 25 μηνών, ή αλλιώς 80 ετών, σύμφωνα με τα ανθρώπινα δεδομένα.
Ακόμα και για το μεγαλύτερο συγκριτικά χρονικό διάστημα της μελέτης, δηλαδή αυτό των 10 μηνών, δεν παρατηρήθηκαν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των πειραματόζωων, ούτε στο σώμα αλλά ούτε και στη συμπεριφορά τους. Για παράδειγμα, δεν παρατηρήθηκαν αλλαγές στο βάρος τους, στο νευρικό τους σύστημα ή στα κύτταρα του αίματός τους, και δεν εμφανίστηκε το παραμικρό σημάδι καρκίνου. Μάλιστα, τα ποντίκια έμοιαζαν πλέον με ποντίκια νεότερης ηλικίας. Οι ενθαρρυντικές αυτές διαφοροποιήσεις παρατηρήθηκαν στα όργανα των νεφρών, του δέρματος, αλλά και στο ίδιο το αίμα. Τα δερματικά κύτταρα ήταν πλέον σε θέση να πολλασιαστούν και να περιορίσουν στο ελάχιστο τον σχηματισμό ουλής μετά από τραυματισμό, μια ικανότητα που τυπικά χάνεται με την πάροδο του χρόνου. Στο μεταξύ, το αίμα δεν παρουσίασε τις μεταβολές που είναι χαρακτηριστικές των ωριμότερων κυττάρων.
Τα θετικά αυτά αποτελέσματα παρατηρήθηκαν στα ποντίκια που έλαβαν θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, όμως όχι και στην ομάδα των ηλικιωμένων ποντικιών που έλαβαν θεραπεία για έναν μήνα. Αναλύοντας τα δεδομένα που συλλέχθηκαν σε διάφορα χρονικά σημεία της θεραπείας, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η χρονική της διάρκεια ήταν αυτή που καθόριζε και την έκταση των ευεργετικών επιδράσεων.
Από εδώ και πέρα, οι επιστήμονες της συγκεκριμένης μελέτης σχεδιάζουν να διερευνήσουν την επίδραση των παραγόντων Yamanaka σε συγκεκριμένα μόρια και γονίδια, αλλά και να μελετήσουν τη χρονική διάρκεια των θετικών αποτελεσμάτων της πολλά υποσχόμενης θεραπείας. Επίσης, σκοπεύουν να αναπτύξουν νέους και βελτιωμένους τρόπους για την παράδοσή τους. Ο απώτερός τους σκοπός είναι να επαναφέρουν τις λειτουργίες των νεοτέρων κυττάρων, ώστε ιστοί αλλά και ολόκληροι οργανισμοί να γίνουν ανθεκτικότερα στο στρες, στους τραυματισμούς και στις διάφορες ασθένειες, όπως είναι και οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Δεν υπάρχουν σχόλια