Ερχεται νέο μοντέλο εργασίας στη μετά – κοροναϊού εποχή;

Σύμφωνα με το BBC,  έρευνα του Πανεπιστημίου του Stanford έδιξε πως το 55% των εργαζομένων επιθυμούν ένα μεικτό σύστημα στο οποίο θα εργάζονται και από το σπίτι αλλά και με φυσική παρουσία στο γραφείο..

Στη Βρετανία ο αριθμός των εργαζόμενων από το σπίτι αναμένεται να διπλασιαστεί από το 18% που ήταν προ- Covid σε 37%.

Στην Κίνα, η ειδικός σε θέματα εργασίας Αλίσια Τουνγκ, προέβλεψε ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία, η ποσόστωση μεταξύ όσων θα εργάζονται στο γραφείο και όσων θα εργάζονται από το σπίτι,  θα είναι 60 – 40.

Στην παρούσα φάση οι εταιρείες προσπαθούν να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες ποικιλοτρόπως.

Κάποιες έδωσαν στους εργαζόμενους τους την οδηγία να εργάζονται από το σπίτι, τουλάχιστον ως το 2021. Άλλες κάλεσαν το προσωπικό πίσω στα γραφεία σε εναλλασσόμενες βάρδιες, ενώ άλλες εταιρείες άφησαν τους εργαζόμενούς τους να επιλέξουν οι ίδιοι για το πού θα εργαστούν.

Πώς λειτουργεί το υβριδικό μοντέλο

Όλο και περισσότερο λόγος γίνεται πάντως για το υβριδικό εργασιακό μοντέλο.

Οι υποστηρικτές του δηλώνουν ότι δημιουργεί ένα ιδιαίτερα ευρύ και ελεύθερο πλαίσιο σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο εργασίας.  Προσφέρει, υποστηρίζουν, μεγαλύτερη αυτονομία στους εργαζόμενους που μπορούν πλέον να προσαρμόζουν τη δουλειά τους στους υπόλοιπους τομείς της ζωής τους και όχι να δομούν τη ζωή και την καθημερινότητά τους γύρω από το εβδομαδιαίο πρόγραμμα της εργασίας τους.

Οι περισσότερες εταιρείες που ακολουθούν το υβριδικό σύστημα ορίζουν συγκεκριμένες ημέρες για συσκέψεις και συνεργασίες εντός γραφείου και συγκεκριμένες ημέρες για εργασία από το σπίτι. Η φυσική παρουσία απαιτείται όποτε κρίνεται αναγκαίο να δοθούν συγκεκριμένες κατευθύνσεις και να τονωθεί το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των εργαζομένων. 

«Προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε τις ημέρες εργασίας από το σπίτι λιγότερο για τηλεδιασκέψεις και περισσότερο για εργασίες που απαιτούν συγκέντρωση. Μια εργασία που για να γίνει στο γραφείο μπορεί να χρειαστεί πολλές ώρες, μπορεί από το σπίτι να ολοκληρωθεί μόλις μέσα σε μία ή δύο ώρες», δηλώνει ο Μπάρακ Σίλβερμαν, ιδρυτής της οικονομικής ιστοσελίδας The Smart Investor, η οποία από τον περαμσμένο Ιούνιο εφαρμόζει το υβριδικό σύστημα εργασίας.

Η εταιρεία Kissflow, με γραφεία στις ΗΠΑ και την Ινδία, που έχει δημιουργήσει μια ψηφιακή πλατφόρμα τηλεργασίας παρουσίασε το εργασιακό μοντέλο REMOTE+. Σύμφωνα με αυτό, οι εργαζόμενοι δουλεύουν τρεις εβδομάδες το μήνα εκτός γραφείου και μία εβδομάδα τον μήνα από το γραφείο.

Σύμφωνα με το ινστιτούτο μελετών ανθρώπινου δυναμικού Chartered Institute of Personnel and Development, αν και οι περισσότερες εταιρείες θα συνεχίσουν να έχουν «πραγματικά» γραφεία, αναμένονται να γίνουν πολλές αλλαγές στους χώρους τους.

Σύμφωνα με τον Νίκολας Μπλουμ, καθηγητή Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, με ειδίκευση στην εξ αποστάσεως εργασία, όταν η πανδημία υποχωρήσει, το να εργάζεται κανείς από το σπίτι δύο ημέρες την εβδομάδα, θα ήταν ιδανικό για την ισορροπία ανάμεσα στην καλή συνεργασία και την ήρεμη εργασιακή ζωή με το επιπλέον κέρδος της απουσίας του άγχους που έτσι κι αλλιώς φέρνουν οι μετακινήσεις προς και από τον χώρο εργασίας.

O καθηγητής Μπλουμ σημειώνει πως οι εταιρείες που προτίθενται να διατηρήσουν τους χώρους εργασίας θα εγκαταλείψουν τα ψηλά εντυπωσιακά τους κτίρια και θα απλωθούν σε βιομηχανικού τύπου χώρους που ευνοούν τις αποστάσεις ανάμεσα στις θέσεις εργασίας.

Οι φόβοι

Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος. Η αύξηση της εργασίας από το σπίτι φανέρωσε τις πραγματικές διαστάσεις του να δουλεύει κανείς από το σπίτι. Κάτι που πριν τον κοροναϊό πολλοί εργαζόμενοι ονειρεύονταν να τους συμβεί, αλλά όταν τελικά το έζησαν, έμοιαζε περισσότερο με εφιάλτη.

Αρκετοί εργαζόμενοι μένουν μόνοι σε ευρύχωρα σπίτια με ικανοποιητικής ταχύτητας ίντερνετ, υπάρχουν όμως και πολλοί που αναγκάστηκαν να δουλεύουν από το σαλόνι του μικρού διαμερίσματος τους έχοντας δίπλα τους τα παιδιά τους, τους γονείς τους και τους συντρόφους τους που επίσης έπρεπε να εργαστούν από το ίδιο δωμάτιο.

Το υβριδικό σύστημα λοιπόν μπορεί να ευνοήσει τις κοινωνικές ανισότητες, καθώς πάρα πολλά νοικοκυριά δεν είναι σε θέση να προσφέρουν τις κατάλληλες συνθήκες για εργασία από το σπίτι. 

Κατά του υβριδικού συστήματος εκφράζεται επίσης το επιχείρημα ότι πολλοί εργαζόμενοι ίσως αντιμετωπίσουν δυσκολία στο να προσαρμοστούν σε ένα συνεχώς εναλλασσόμενο πρόγραμμα εργασίας από το σπίτι και εργασίας με φυσική παρουσία.

«Όταν κάνεις και τα δύο, δεν έχεις πραγματικά τη δυνατότητα να προσαρμοστείς σε κάποιο από τα δύο. Είσαι εντός και εκτός, μην μπορώντας να δημιουργήσεις μια σταθερή ρουτίνα», δηλώνει ο Νέλσον Σέρβιν, διευθυντικό στέλεχος  της PEO Companies, συμβουλευτικής εταιρείας σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού.

Επιπλέον όπως αναφέρει o ερευνητής στην οικονομική σχολή INSEAD στη Σιγκαπούρη, Μάρκο Μινερβίνι  με το υβριδικό σύστημα «διατρέχεις τον κίνδυνο να δημιουργήσεις ομάδες διαφορετικών δυναμικών» ανάμεσα σε αυτούς που εργάζονται περισσότερο με φυσική παρουσία και σε αυτούς που εργάζονται περισσότερο από το σπίτι, διευρύνοντας πιθανότατα και το χάσμα των φύλλων, καθώς οι γυναίκες είναι αυτές που σηκώνουν  το μεγαλύτερο βάρος της φροντίδας του σπιτιού και της  οικογένειας.Έτσι ο Μινερβίνι, προτείνει ο αριθμός των ημέρων εργασίας από το σπίτι να είναι κατά το δυνατόν ίδιος για όλους τους εργαζόμενους.  Ώστε να εργάζονται όλοι κάτω από όμοιες συνθήκες.

Οι ελπίδες

Αυτό όμως που για τον Μινερβίνι έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η διαμόρφωση της δομής της εργασίας με τρόπο ώστε πλέον οι εργαζόμενοι να μπορούν να ολοκληρώνουν συγκεκριμένες εργασίες και να παίρνουν αποφάσεις γρήγορά και ανεξάρτητα χωρίς να απαιτείται να είναι ταυτόχρονα παρόντες, φυσικά ή ηλεκτρονικά, οι συνάδερφοί τους.

«Χρειάζεται απλώς λίγη δημιουργικότητα για να συνηθίσουμε να γίνονται τα πράγματα με έναν νέο τρόπο», τονίζει ο Μινερβίνι προσθέτοντας ότι «το θετικό στην πανδημία ήταν ότι οι οργανισμοί αναγκάστηκαν να βρουν τρόπους να το κάνουν. Και πραγματικά ελπίζω, ότι δεν θα επιστρέψουν ποτέ, επειδή για την ευζωία των ανθρώπων και την ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής είναι καλύτερο να έχεις αυτού του είδους την ευελιξία»